Tradisi Buka Luwur ingkang Wonten ing Sunan Kudus

Tradisi Buka Luwur ingkang Wonten ing Sunan Kudus

Dening : Fifi Lia Rumita

Tradisi Buka Luwur inggih menika tradisi ingkang wonten ing Sunan Kudus. Tradisi Buka Luwur inggih menika upacara kangge mengeti dinten pejahipun Sunan Kudus utawi saged dipunsebat kaliyan “khaul”. Buka Luwur menika dipunpengeti saben tanggal 10 Muharram utawi 10 Syura. Tradisi Buka Luwur dipunpengeti tanggal 10 Muharram utawi 10 Syura amargi tanggal menika wau dipunyakini dening masyrakat bilih ilmu saking Gusti Allah SWT mandap wonten ing bumi, saengga tanggal menika wau dipunanggep tanggal ingkang keramat.

Menawi kronologisipun, proses upacara  Buka Luwur menika wau dipunwiwiti saking penyucian pusaka ingkang arupa keris ingkang dipunyakini gadhahipun Sunan Kudus. Padatanipun toya ingkang tilas menika wau dipunsebat kaliyan “kolo”, ingkang dipunsuwun kaliyan masyarakat kangge  nyucinipun keris piyambak-piyambak amargi menika wau sami percados bilih samangke angsal berkah saking Sunan Kudus.

Sabibaripun upacara menika wau lajeng tanggal 1 Syura wonten acara pencopotan kelambu utawi kain warni petak tilas punutup kangge makam ingkang sampun setaun dipun-ginakaken. Kelambu utawi kain petak menika wau ingkang dipunsebat kaliyan Luwur. Kelambu utawi kain petak menika wau samangke ingkang dados rebutan masyarakatipun supados angsal berkah.

Lajeng tanggal 9 Muharram utawi Syura dipunwaosaken berjanjen, sabibaripun sholat subuh dipunwontenaken khataman Al-Qur’an kaliyan ndamel bubur suro. Bubur suro wau dipunyakini saged dados obat kangge maneka warna penyakit.

Ing wekdal samenika ugi dipunwontenaken penyembelihan kewan kang arupa wedus utawi kebo. Lajeng dalunipun inggih menika tanggal 10 Muharram salajengipun sholat subuh dipunwiwiti bikak klambu kairing kaliyan maos Al-Qur’an lan tahlil. Lajeng sekul ingkang sampun dipunmasak wau dipunbagikaken kaliyan masyarakat. Masyarakat percados bilih sekul menika wau nggadhahi berkah lan nggadhahi khasiat saged kangge obat maneka warna penyakit. Sekul menika wau ingkang dipunwastani “sego mbah sunan”.

Makna Buka Luwur inggih menika ekspresi utawi kapicadosan akal kangge mahami realita ingkang leres antawisipun setunggal tiyang kaliyan sejarah sarta kalbu ingkang dipun-ginakaken kangge mahami firman-firman saking Gusti ingkang murba jagad.